Wentylatory są urządzeniami wyposażonymi w silnik elektryczny i przeznaczone są do tłoczenia powietrza. Głównym zadaniem wentylatorów jest usuwanie zużytego powietrza z pomieszczeń, ale również może to być nadmuch oraz wytwarzanie ruchu powietrza. Wentylatory wykorzystywane są w budownictwie mieszkalnym jednorodzinnym oraz wielorodzinnym, budownictwie użyteczności publicznej oraz w różnych gałęziach przemysłu. W budownictwie jednorodzinnym wykorzystywane są przeważnie w toaletach, okapach kuchennych lub centralach wentylacyjnych. W budownictwie wielorodzinnym często stosowane są w ciągach wentylacyjnych. Najczęściej stosowane są jednak w przemyśle, tu mają szereg zastosowań. Przykładem mogą być wyciągi z różnego rodzaju procesów technologicznych, przewietrzanie hal, przewietrzanie pomieszczeń, w których znajdują się szkodliwe lub wybuchowe substancje. Wentylatory muszą by dostosowane do tłoczonego czynnika. Ważny jest głównie stopień zanieczyszczeń. Pod pojęciem zanieczyszczeń rozumie się pyły, tłuszcze, związki chemiczne. Ważnym aspektem jest również temperatura tłoczonego czynnika. Kolejnym istotnym parametrem jest wydajność oraz spręż wentylatora, parametry te również muszą być dostosowane do potrzeb. Przed wyborem urządzenia należy rozważyć sposób zasilania, mamy do wyboru zasilanie z sieci jednofazowej 230V lub trójfazowej 400V. Wentylatory dzielą na kilka typów. Poniżej opisujmy najczęściej spotykane:
1. Wentylatory ścienne do zastosowań domowych.
Niewielkie wentylatory o małej mocy instalowane w otworze ściennym prowadzącym do szachtu wentylacyjnego. Są urządzenia wyciągowe pozwalające na usuwanie zużytego powietrza z toalet lub kuchni. Moc silnika często nie przekracza 10W.
2. Przemysłowe wentylatory ścienne lub okienne
Wentylatory o znacznie większych przepływach niż wentylatory do zastosowań domowych. Najczęściej wyposażone w mocy silnik z ochroną IP o różnym stopniu. Wentylatory instalowane są w ścianach budynku z wykorzystaniem odpowiednich kratek oraz kratek z żaluzjami chroniącymi wentylator i zapobiegającymi wstecznemu przepływowi powietrza gdy wentylator nie pracuje. Mogą być również instalowane w oknach. Dobrej jakości wentylator ma wirnik oraz obudowę wykonaną ze stali. Najczęściej służą do wyciągania lub tłoczenia powietrza w dużych pomieszczeniach przemysłowych, przykładem mogą być hale magazynowe, farmy, szklarnie, silosy, suszarnie, maszynownie, spawalnie, gastronomia oraz wiele innych. Wysokiej klasy wentylator wyposażony jest w silnik przeznaczony do regulacji obrotów. Mogą być zasilane z 230V lub 400V w zależności od wykonania. Niektóre modele występują w wersji przeciwwybuchowej lub kwasoodpornej.
Wentylatory instalowane są ponad dachem budynku. Zaletą tego rozwiązania jest redukcja hałasu wewnątrz pomieszczeń. Najczęściej instalowane są na specjalistycznych podstawach dachowych i cokołach bezpośrednio na połaci dachowej lub na istniejącym kominie jako zakończenie szachtu. Wentylatory mogą być również instalowane na kominach stalowych. Wentylatory dachowe odporne są na warunki atmosferyczne. Wysokiej klasy wentylatory wyposażone są w silniki odporne na wilgoć i zapylenie. Obudowy wykonane są z blach stalowych malowanych proszkowo, ocynkowanych lub nierdzewnych. Wirnik wykonany może być z tworzywa sztucznego, aluminium lub stali. W wentylatorach dachowych stosuje się najczęściej wirniki bębnowe lub promieniowe. Wirniki bębnowe są ciche, lecz mało odporne na zanieczyszczenia. Wirniki bębnowe są głośniejsze, ale znacznie bardziej odporne na zanieczyszczenia, takie jak pył czy tłuszcz. Szczególnie popularne są wentylatory z możliwością regulacji obrotów. Silniki zasilane napięciem 230V lub 400V. Sterowanie obrotami obywa się za pomocą regulatora obrotów lub falownika. Elementami dodatkowymi są tłumiki drgań, zawory zwrotne, króćce montażowe. Wentylatory występują z wykonaniach standardowych, do stref zagrożenia wybuchem lub chemoodpornych. Dostępne są różne półki cenowe w zależności od zastosowań. Mogą być stosowane w domach oraz w ciężkim przemyśle.
Wentylatory kanałowe służą do przetłaczania powietrza w kanałach wentylacyjnych. Wentylatory najczęściej wyposażone są w połączenie okrągłe wciskowe odpowiadające średnicy kanału lub kołnierze łączone za pomocą śrub. Wentylatory kanałowe są stosunkowe tanie i łatwe w montażu, ale mogą generować większy hałas wewnątrz pomieszczeń względem wentylatorów dachowych. Najczęściej wykonane są z blachy, ale można również spotkać tańsze wersje wykonane z tworzywa. Wentylatory tego typu najczęściej wyposażone są w wirniki promieniowe, ale mogą występować również wykonania z wirnikiem osiowym. Lepszej klasy urządzenia posiadają silnik z możliwością regulacji obrotów. Wentylatory kanałowe bardzo często stosowane są do wyciągania powietrza z okapów kuchennych, spawalni, stacji diagnostycznych, hal przemysłowych, suszarni i wielu innych.
Przykłady zastosowania opisywanych wyżej wentylatorów:
Wentylator dachowy zainstalowany na studni.
Promieniowy wentylator dachowy zainstalowany na dachu świetlicy wiejskiej. Wentylator służy do wyciągania powietrza z okapu kuchennego. Wentylator zainstalowany jest na podstawie dachowej przeznaczonej do dachów pochyłych.
Wentylator dachowy WDS zainstalowany na istniejącym kominie murowanym. Wentylator współpracuje z regulatorem obrotów ARW oraz wyłącznikiem serwisowym.