Na rynku występuje wiele gatunków stali szlachetnych. W artykule zostały przedstawione najczęściej wykorzystywane do budowy systemów kominowych. Stale, które z pozoru wydają się podobne, charakteryzują się odmiennymi właściwościami.
Stal austenityczna gatunku 1.4301 (AISI 304)
Stal charakteryzuje się dużą odpornością na korozję wżerową. Odporna jest również na odkształcenia, pełzanie i utlenianie. Powoduje to, że może być wykorzystywana zarówno w miejscach o podwyższonej, jak i obniżonej temperaturze. Stal charakteryzuje się zawartością niklu, molibdenu oraz tytanu lub niobu do stabilizacji węgla. Stal posiada klasę odporności na korozję Vm. Najczęściej wykorzystywana jest w środowiskach agresywnych, do budowy mebli kuchenny, w przemyśle, jako poręcze i balustrady. W systemach kominowych stal wykorzystywana jest do budowy akcesoriów montażowych, obejm, uchwytów oraz jako zewnętrzny płaszcz kominów izolowanych. Często stosowana jest do budowy przewodów kominowych odprowadzających spaliny z kotłów gazowych lub olejowych, ale jej odporność na działanie kwasów jest znacznie niższa niż stali kwasoodpornych 1.4404 lub 1.4521. Skutkiem niewłaściwego doboru stali są uszkodzenia i utrata szczelności, zwłaszcza przy stosowaniu jej z paliwami stałymi.
Stal ferrytyczna 1.4509 (AISI 441)
Stal ferrytyczna 1.4509 jest alternatywą dla stali austenicznej 1.4301. Stabilizowana jest tytanem, charakteryzuje się niską wagą i dobrymi właściwościami wytrzymałościowymi. Powszechnie uznawana jest za stal nierdzewną. Ze względu na dobrą wytrzymałość wykorzystywana jest do budowy płaszczy kominów dwuściennych, obejm, kołnierzy, uchwytów, przejść i przepustów dachowych, elementów przeznaczonych do wentylacji. Stal nie powinna być wykorzystywana do budowy wewnętrznych elementów kominowych mających kontakt z kondensatem. Niestety coraz częściej można spotkać na runku systemu kominowe w całości wykonane z tego materiału (łącznie z rurą wewnętrzną w przypadku kominów dwuściennych). Przeważnie stosowane są do kotłów gazowych kondensacyjnych lub atmosferycznych. Taki system podczas pracy na mokro szybko ulega korozji. Gwarancja jaką daje producent to zazwyczaj od 2 do 5 lat. Stosowanie jej do paliw stałych powoduje jeszcze szybszą degradację.
Stal ferrytyczna 1.4521 (AISI 444)
Stal szlachetna, w skład której wchodzi 18%Cr, 2%Mi oraz dodatek Ti. Pod względem odporności na korozję przy wykorzystaniu w systemach kominowych. Gatunek 1.4521 plasuje się pod stalą o oznaczeniu 1.4404, właściwości stali pozwalają na osiągnięcie klasy V2. Materiał ten jest tańszą alternatywą dla 1.4404. Najczęściej wykorzystywany jest do produkcji ekonomicznych elementów kominowych stosowanych głównie do urządzeń na gaz i olej. Producenci, szukając oszczędności coraz częściej stosują ją do paliw stałych.
Stal austeniczna 1.4404 (AISI 316)
Stal, w skład której wchodzą między innymi chrom, nikiel, molibden. Stal ma strukturę austeniczną. Ma bardzo dużą odporność antykorozyjną w agresywnym środowisku. Przeznaczona jest do odprowadzania spalin urządzeń na gaz, olej, drewno, węgiel, ekogroszek. Stal charakteryzuje się dobrą odpornością na korozję w temperaturach <450°C (klasa odporności: V3). Połączenie chromu i molibdenu pozwala na powstanie warstwy pasywnej, która zapewnia ochronę. Pomimo tego, iż stal określana jest jako kwasoodporna, wykorzystywana jest do paliw stałych, ponieważ w obecnych urządzeniach grzewczych temperatury wydobywających się spalin nie osiągają bardzo wysokich temperatur, dodatkowo częściej dochodzi do powstawania kondensatu. Biorąc pod uwagę obecne warunki pracy, stal tego gatunku posiada możliwe najlepsze właściwości. Dodatkowo stal pomimo tego, iż najlepiej sprawdza się w temperaturach do 450°C to wytrzymuje próbę odporności na pożar sadzy. Badanie takie polega na poddawaniu systemu kominowego temperaturze 1000°C przez 30 minut. Po badaniu komin musi zachować szczelność. Pozytywne ukończenie testu powoduje, że system uzyskuje miano "żaroodpornego". Niestety materiał ten jest drogi, przez co często zastępowany jest tańszymi gatunkami, a fakt ten w niektórych przypadkach bywa zatajany. Proponujemy wybór sprawdzonego systemu. Niezwykle niska cena może być ostrzeżeniem przy dokonywaniu zakupu.
Stal austeniczna 1.4828
Stal potoczenie określana jako żaro i kwasoodporna. Stal stosowana dawniej była podstawowym materiałem do produkcji wkładów kominowych. Stal zachowuje najlepsze właściwości w wysokich temperatura (powyżej 450°C). Niestety odporność na korozję w niższych temperaturach jest znacznie niższa niż stali gatunku 1.4404. Sytuację pogarsza dodatkowo zjawisko skraplania kondensatu, który bardzo szybko uszkadza wkład. Stal nie posiada w składzie molibdenu, który w przypadku stali 1.4404 daje bardzo korzystne właściwości. Posiada zaś znacznie więcej węgla, który bardzo łatwo wchodzi w reakcję z innymi pierwiastkami, skutkuje to powstawianiem ognisk korozji, a po pewnym czasie, w ściankach wkładu powstają dziury. Stosunkowo niskie temperatury oraz zjawisko kondensacji wykluczają tę stal do produkcji systemów kominowych.
Podsumowanie:
Jak widać pod pojęciem komina z "kwasówki" kryje się wiele aspektów. Pewien gatunek stali w danym środowisku będzie sprawdzał się doskonale w innym zaś nie. Dodatkowo sprawę komplikuje dostępność wielu gatunków nierdzewnych potocznie określanych jako "stal kwasoodporna". Na chwilę obecną do produkcji kominów najlepszą stalą jest 1.4404 oraz 1.4521. Elementy wykonane z tej stali są kosztowne. Duża konkurencja na rynku powoduje, że dużym polem do rywalizacji jest cena produktu. Klient końcowy w warunkach domowych nie jest w stanie w łatwy sposób odróżnić gatunków stali, co daje miejsce do popisu dla nieuczciwych producentów oraz sprzedawców. Właściwie dobrany komin o wysokiej jakości to nasze bezpieczeństwo, warto mieć się na baczności podczas dokonywania wyboru. Znacznie niższa cena (czasami nawet dwukrotnie) powinna być sygnałem ostrzegawczym. Potencjalna oszczędność możne okazać się w perspektywie czasu sporym wydatkiem.